Ίσως για κάποιους να αποτέλεσε έκπληξη η δήλωση του προέδρου των Η.Π.Α. , σχετικά με την Ελλάδα, όπως και το γεγονός ότι η G8 ασχολήθηκε με μια τόσο μικρή οικονομία, αλλά για όποιον έχει παρακολουθήσει προσεκτικά, πως εξελίσσεται η οικονομική κρίση από το 2008, ήταν αναμενόμενο.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες οικονομικές και ιστορικές γνώσεις για να καταλάβεις πως είναι δομημένη η παγκόσμια οικονομία στις μέρες μας. Αν δε , αφήσεις στην άκρη το όποιο ιδεολογικό υπόβαθρο που έχει ο καθένας μας, ξεχάσεις τα συνθήματα και τους συναισθηματισμούς, και δεις μόνο τα γεγονότα γυμνά από διάφορες «αναλύσεις» και «εκτιμήσεις», τότε η εικόνα σχηματίζεται ξεκάθαρη μπροστά στα μάτια σου.Αυτά που θα περιγράψω παρακάτω για κάποιους είναι ήδη γνωστά και δεν θα ξαφνιαστούν. Για άλλους είναι μια ενοχλητική αλήθεια και για κάποιους θα είναι αιτία να ξεβολευτούν από την άνεση που προσφέρει η ηθελημένη ή μη, άγνοια.
Η κρίση που ζούμε σήμερα δεν έχει προκληθεί από την έλλειψη κεφαλαίων στην αγορά. Αυτό είναι το αποτέλεσμα , όχι η αιτία. Η αλήθεια είναι απλή, τόσο απλή που μοιάζει να είναι ψεύτικη: η παραγωγή χρήματος και κεφαλαίων βασίζεται σε χρηματοοικονομικές πράξεις και πρακτικά η δημιουργία υπεραξιών είναι θεμελιωμένη πάνω σε χρέη!
Με δυο λόγια, έχουμε στηρίξει την διεθνή οικονομία στον «αέρα» των χρηματιστήριων και των παραγώγων. Νομίζεται ότι αυτό είναι μια υπερβολή;
Καταρχάς , δείτε που βασίζεται η αξία του νομίσματος που έχετε στα χέρια σας. Στην πράξη, είναι απολυτά συνδεμένο με ομολογιακές αξίες που εκδίδουν κράτη ή ενώσεις κρατών. Η οποία κεντρική τράπεζα, για να κόψει χρήμα , δέχεται ομολογιακές αξίες από κυβερνήσεις , και τις χρησιμοποιεί ως εγγυήσεις για να εκδώσει αντίστοιχες νομισματικές αξίες.
Στην συνέχεια διαπραγματεύεται τις εγγυήσεις αυτές, εντός χρηματιστήριου, και δημιουργεί υπεραξίες , που με τις σειρά τους, χρησιμοποιούνται για να στηρίξουν άλλες οικονομικές πράξεις. Λίγο πολύ, αυτή η διαδικασία είναι γνώστη σχεδόν σε όλους μας.
Αυτό που μέχρι το 2008 δεν είχε γίνει τόσες σαφές στο ευρύ κοινό , ήταν ότι αυτή την πρακτική την χρησιμοποιούν, σε δάνεια, στην παραγωγή , και σε σχεδόν παντού, προκειμένου να δημιουργηθούν κεφάλαια και αξίες. Το αποτέλεσμα ήταν η εμπειρία που είχαμε με την κατάρρευση μιας τράπεζας στις Η.Π.Α. όπου φάνηκε ότι όλο αυτό το σύστημα έχει μια συγκεκριμένη αντοχή. Απλά από ένα σημείο και απλά δεν μπορείς με «αέρα», να διατηρείς την οικονομία και την παραγωγή, και να έχεις και ανάπτυξη.
Σήμερα, το παγκόσμιο χρέος, κρατικό και ιδιωτικό , είναι υπερδιπλάσιο του ΑΕΠ. Αν μιλάγαμε με όρους αγοράς, είναι σαν να έχεις μια εταιρία που κάθε έτος έχει τζίρο, ας πούμε πχ 100 € και χρωστά 200 €, και μάλιστα με δάνεια. Πείθεται κανείς ότι αυτή η εταιρία θα πάει μακριά; Θα την εμπιστευόσασταν , ώστε να επενδύσετε πάνω της;
Αν δε στην εξίσωση του χρέους προσθέσουμε και την πολυπλοκότητα, ότι δηλαδή όλοι χρωστάμε λόγω της παγκοσμιοποίησης σε όλους, καθώς και το γεγονός, ότι η πραγματική παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών, είναι ανισομερώς μοιρασμένη σε συγκεκριμένες χώρες, τότε το όλο σενάριο γίνεται εφιαλτικά ασταθές. Για την ακρίβεια έτσι όπως είναι ενωμένη η Ελλάδα με τις άλλες χώρες, έχει όλες τις προϋποθέσεις, μια οικονομική αποτυχία εδώ να διαταράξει επικίνδυνα, σε σημείο κατάρρευσης όλο το σύστημα.
Αυτός ο υπαρκτός κίνδυνος δεν οφείλεται στα αστεία μεγέθη της ελληνικής οικονομίας , σε σχέση με την διεθνή πραγματικότητα. Οφείλεται, στο ότι είναι μοναδικό σημείο αποτυχίας σε ένα πύργο από τουβλάκια, που ισορροπεί πλέον οριακά. Οποιαδήποτε χώρα που είναι συνδεδεμένη όπως η Ελλάδα και μετέχει στην παγκόσμια αγορά , μπορεί άνετα να προκαλέσει «ατυχήματα».
Η επισφάλεια στην δική μας περίπτωση έχει ανέβει και άλλο, γιατί έχει αρχίσει να καταρρέει πλέον η οικονομίας μας, λόγω του εξαιρετικά απότομου και βιαίου τρόπου που προσπαθούν να αλλάξουν το μοντέλο, πάνω στο όποιο είναι χτισμένη. Αυτό που δεν θέλουν να καταλάβουν οι διάφοροι «σοφοί», είναι ότι αν συνεχίσουν έτσι , θα οδηγηθούμε με μαθηματική ακρίβεια στην πλήρη διάλυση της οικονομία. Η αστάθεια θα αυξηθεί και άλλο, και δεν χρειάζεται να είσαι ο μάντης Τειρεσίας ή να έχεις ειδικές γνώσεις, για να δεις που θα καταλήξει όλο αυτό.
Επίσης ηθελημένα δεν λένε και αγνοούν επιδεικτικά, ότι δεν θα πέσει μόνο η Ελλάδα στο χάος. Με την άκυρη διαδικασία της βιαίας δημοσιονομικής προσαρμογής και την φτωχοποίηση του ελληνικού λαού, επιταχύνουν τον κίνδυνο, όχι μόνο της εξόδου μας από το ευρώ, αλλά ακόμα χειρότερα, να διαταράξουν λόγω της αφροσύνης και της αλαζονείας τους, το ήδη ασταθές διεθνές οικονομικό σύστημα, με ότι συνέπειες μπορεί να έχει.
Και εδώ κατά την γνώμη μου ανοίγονται δυο δρόμοι. Ο ένας, της οικονομικής και κοινωνικής αυτοκτονίας με την συνέχιση των πλήρως αποτυχημένων πειραματικών, πολιτικών και μέτρων, που έχουμε δει ως σήμερα. Ο άλλος να σταματήσουν άμεσα τα μέτρα αυτά, και να δούμε ένα άλλο μοντέλο οικονομίας, μάλλον ποιο ήπιας και όχι βασισμένη στο μέγεθος αλλά στην διασπορά. Εξάλλου η ελληνική πραγματικότητα στηρίζονταν και στηρίζεται σε μεγέθη εταιριών τα όποια μετά βίας φτάνουν να χαρακτηριστούν ως μεσαία.
Κατά την προσωπική μου πρόταση - του μη ειδικού επί οικονομικών αλλά σκεπτόμενου πολίτη - είναι ότι καλύτερα, η οικονομία είτε σε εθνικό είτε σε διεθνές επίπεδο να συνδεθεί με πραγματικές αξίες και να περιοριστεί η δημιουργία κεφαλαίων από χρέη και χρηματιστηριακές πράξεις. Βεβαία , ξέρω ότι για πολλούς αυτό ακούγεται αδιανόητο, αλλά μήπως τελικά είναι καλύτερα να το εφαρμόσουμε σιγά σιγά παρά να μας αναγκάσει, βιαίως η πραγματικότητα τελικά να το κάνουμε;
Σταμάτης Στεφανάκος
s.stefanakos@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου