Ιδιωτικά πανεπιστήμια και η παράκαμψη του Συντάγματος.
Αρχικά, όταν άρχισε να διαρρέει η πρόθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας , ότι θα προχώραγε στην νομοθέτηση που θα επέτρεπε την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημιακών σχολών, είχα, όπως και πολλοί άλλοι την άποψη, ότι θα άλλαζε το άρθρο 16 του ισχύοντος Συντάγματος. Κάνεις, τα τελευταία χρόνια δεν φανταζόταν, ότι θα επιχειρείτο μια ωμή παράκαμψη του Συντάγματος.
Ας είμαι σαφής, το Σύνταγμα, είναι περισσότερο πολιτειακό κείμενο, παρά νομικό, και θεωρητικά εκφράζει το συλλογικό κοινωνικό όραμα για την διακυβέρνηση. Φυσικά, ως καταστατικός χάρτης, έχει νομική ισχύ και κατά μια έννοια απόλυτη, καθώς αποτελεί ένα από τους θεμέλιος λίθους του νομικού συστήματος και της Δημοκρατίας.
Η ποιο σημαντική λειτουργία του Συντάγματος, είναι ότι εξασφαλίζει ένα πλαίσιο δικαιωμάτων και υποχρεώσεών του πολίτη στην χώρα, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η κατά το δοκούν τήρηση ή παράκαμψη του Συντάγματος, διαταράσσει βάναυσα το πλαίσιο, και θέτει υπό αμφισβήτηση την λειτουργία των θεσμών και την δομή της ίδιας της Δημοκρατίας.
Είναι μια καταστροφική πρακτική που «διδάσκει» την απαξίωση των θεσμών, και δίνει αρνητικό παράδειγμα στους πολίτες. Ακόμα χειρότερα όταν μέσα μαζικής ενημέρωσης και ειδικοί δικαιολογούν το αδιανόητο.
Στο τέλος, παραβιάζοντας θεσμικές διαδικασίες, οδηγείς σε ανισότητες, όχι μόνο ταξικές, οικονομικές και κοινωνικές, ή ισχύος, αλλά καταστρατηγείς κάθε έννοια δικαίου και καθιστάς τον πολίτη ευάλωτό σε αυθαιρεσίες. Με δυο λόγια, είτε η κοινωνία θα αντισταθεί, είτε στο τέλος ξεκινούν συγκρούσεις που μπορούν να εξελιχθούν ανεξέλεγκτες.
Αυτή την στιγμή ο νόμος για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημιακών σχολών, είναι σε διαβούλευση και οδεύει προς ψήφιση. Παρόλο που:
- σοβαρές ενστάσεις αντισυνταγματικότητας·
- δημόσιες παρεμβάσεις από Συνταγματολόγους, ακόμα και από υποστηρικτές της ίδρυσης
- ιδιωτικών πανεπιστημιακών σχολών, που επισημάνουν ότι βάση του ισχύοντος Συντάγματος δεν είναι εφικτό·
- εκτιμήσεις ότι ο νόμος θα κηρυχθεί αντισυνταγματικός στο Συμβούλιο της Επικρατείας· αμφιβολίες για το ποια σοβαρά πανεπιστήμια ή άλλα ιδρύματα του εξωτερικού θα θελήσουν
- να ανοίξουν εδώ παρατήματα (πρακτική που δεν έχει στην πράξη εφαρμόσει κανένα σοβαρό ίδρυμα), και σοβαρές αμφιβολίες για την ποιότητα των σχολών·
- επικρίσεις για το πώς θα γίνεται η εισαγωγή φοιτητών, η αξιολόγηση των καθηγητών·
- εύλογες ανησυχίες για τη δημιουργία επιπλέον κοινωνικών ανισοτήτων, και ίσως τη δημιουργία υπερχρεωμένων απόφοιτων (όπως στις ΗΠΑ)·
- και για όλα αυτά … τεράστιες αντιδράσεις από τους φοιτητές, μαθητές, ακόμα και πανεπιστημιακούς.
Τελικά όμως, γιατί η κυβέρνηση επιμένει; Γιατί παρακάμπτει – ή και παραβιάζει;- το Σύνταγμα; Ποια είναι η πραγματική ατζέντα, που πιέζει σε μια αδιανόητη πρακτική χωρίς προηγούμενο στην δημοκρατία της χώρας;
Είναι ερωτήματα, που ίσως να είναι η βάση για υποθέσεις ή και θεωρίες συνομωσίας. Είναι όμως λογικές απορίες που προς το παρόν είναι αναπάντητες.
Κάτι τελευταίο, οι αγώνες των φοιτητών, αυτή την φορά, δεν είναι να αλλάξουν τον κόσμο, ή να καινοτομήσουν, να διεκδικήσουν. Αυτή την φορά, υποστηρίζουν το Σύνταγμα απέναντι στο αδιανόητο. Δεν είναι επανάσταση. Είναι διεκδίκηση του αυτονοήτου. Και είναι ένα γερό μάθημα από την νεολαία, ώστε να είμαστε σε επιφυλακή.
Γιατί μπροστά μας χαίνει το τεράστιο θεσμικό κενό, απότοκο των ακραίων συνθηκών που γέννησε η ψευδαίσθηση της οικονομίας των προσδοκιών: οι θεσμοί που πραγματικά συγκροτούν την κοινωνία περιττεύουν και τα αδιέξοδα συσσωρεύονται.
Είναι ένα καμπανάκι κινδύνου για την πορεία παρακμής.
Σταμάτης Στεφανάκος
(Μέλος της Πρωτοβουλία για Ριζική Συνταγματική Αλλαγή)
[Απαραίτητη διευκρίνηση, δεν είμαι νομικός. Οι όποιες απόψεις μου είναι προσωπικές, ως πολίτη.]
Ακολουθεί μια επιλογή άρθρων που φωτίζουν οπτικές.
Μαρία Καραμανώφ: Για την αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια
Ο γρίφος της εισαγωγής στα μη κρατικά ΑΕΙ
Μόνο μέσω του Ενωσιακού Δικαίου
Ένα επικίνδυνο εγχείρημα: Η παράκαμψη του άρθρου 16 Συν. με διακρατικές συμφωνίες
Το Πανεπιστήμιο ανάμεσα στο κράτος και την αγορά
Αντισυνταγματική η λειτουργία ιδιωτικών Πανεπιστημίων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου