Του Σταμάτη Στεφανάκου
- Το πολιτικό κενό.
Δεν εμπνέουν, ούτε οι ιδεολογικοί χώροι , ούτε οι πολιτικοί φορείς, σε θέσεις, σε παραγωγή πολιτικής, σε όραμα, ή έστω σε ιδεολογική τεκμηρίωση. Ένα ωραιότατα (;) εμπλουτισμένο συνδυασμό πολιτικού και θεσμικού αδιέξοδου, πλουσιοπάροχα δομημένο με αυτοαναφορικότητα, άθλιο ναρκισσισμό, λαϊκισμό με σοβαρές δόσεις πατερναλισμού, αναίδεια ως προς την συμμετοχή των πολιτών, πασπαλισμένο από την δυσώδη εξουσιομανία και ασυδοσία.
Είναι η εποχή που στην Ελλάδα αλλά και Ευρωπαϊκά οι πολίτες και ειδικότερα οι νεότεροι, αισθάνονται αποκομμένοι από τους πολιτικούς φορείς, χαρακτηρίζοντας τους έμμεσα ή άμεσα ως φυτώρια διαφθοράς και διαπλοκής. Και δυστυχώς, από την γενική απόρριψη, δεν εξαιρούνται ούτε ακόμα και έντιμες προσπάθειες, επιβεβαιώνοντας την ρήση ότι μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά.
Μείζον θέμα για την λειτουργία των κομματικών φορέων είναι και το κενό της πολιτικής συγκρότησης. Είναι σχετικά απλό, δεν συγκροτείται πολιτική, χωρίς σαφή ιδεολογική βάση και τεκμηρίωση, με επιφανειακούς στόχους άνευ ουσιαστικών προτάσεων και παρεμβάσεων, χωρίς πραγματικές και ουσιώδεις διαφοροποιήσεις, και γενικόλογες διαπιστώσεις. Χρειάζεται και θεμέλια, πρόταση νέου τύπου κοινωνικού συμβολαίου, καινοτομία και ριζοσπαστισμό, όραμα, δηλαδή σημείο αναφοράς συλλογικών απαιτήσεων και προσπαθειών. Και πάνω από όλα πραγματικό αμφίδρομο διάλογο με την κοινωνία.
- Το πολίτευμα της Δημοκρατίας στο προσκήνιο.
Απαιτείται να μιλήσουμε για την Δημοκρατία, η όποια κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μια άνευ ουσίας και περιεχομένου εννοιολογική σύμβαση, κάτι σαν ένα παιχνίδι επί χάρτου. Χρειάζεται να γίνει ξανά ζητούμενο αναζήτησης και συζήτησης, το πως λειτουργεί επί της ουσίας, πως έχουν διαμορφωθεί οι θεσμοί και κυρίως κατά πόσο ο όρος πολίτης- με την έννοια του ουσιαστικά συμμετέχοντα- είναι ουσιαστικός ή διακοσμητικός.
Ίσως βοηθήσει την συζήτηση να θυμηθούμε, ότι η Δημοκρατία είναι πολίτευμα - όπως λέει και ένας φίλος- καθαρά επαναστατικό. Γεννιέται και αναπτύσσεται από την πολιτική ανυπακοή, διαμορφώνεται από την ιδεολογική και πολιτική σύγκρουση, ανδρώνεται και εξελίσσεται από την διαφορετικότητα και την διαφωνία. Αμφισβητεί το χτες, διαφωνεί με το σήμερα και αναδιοργανώνει το αύριο.
- Δημοκρατία και πολιτική ανυπακοή
Η διαφορετικότητα των απόψεων, η συνεχή πάλη για την βελτίωση θεσμών, η μεταβαλλόμενη κοινωνική εξέλιξη, το συλλογικό φαντασιακό, γεννάνε κινήματα βάσης, ωθούν την πολιτική οργάνωση, είναι το θεμέλιο στην πολιτική – και όχι μόνο- καινοτομία. Βγάλτε αυτό τον πλούτο από την εξίσωση, αδιαφορήστε για την κοινωνική αντίδραση και το θεμελιώδες δικαίωμα στην διαφορετικότητα της άποψης, περιόρισε κατασταλτικά την πολιτική ανυπακοή και έχετε ένα πολίτευμα που ολισθαίνει στην στασιμότητα, την παρακμή, και την ολιγαρχία.
Αν πάμε ένα βήμα παραπέρα, ακόμα και κινηματικές πρωτοβουλίες, οποιασδήποτε μορφής ή αιτήματος, έχουν σαν στόχο, την θεσμική κατάκτηση, δηλαδή την διατήρηση, ακύρωση ή επικύρωση, νόμου, διοικητικής πράξης, Συνταγματικού άρθρου ή και ακόμα πολιτειακής διάρθρωσης. Τα κινήματα, και οι συμμετέχοντες σε αυτά, αυτό που κάνουν είναι να οσμίζονται την κοινωνική ανάγκη, να την καλλιεργούν και ταυτόχρονα να την μετουσιώνουν σε διεκδίκηση και αγώνα.
Θα θεωρηθεί ακραίο, αλλά στην πράξη, τα κινήματα βάσης, με ότι ατέλειες, δυσκολίες, ιδιοτροπίες, λάθη, αποτυχίες ή και επιτυχίες, είναι που εγγυούνται το σθένος της Δημοκρατίας και όχι η πνιγηρά τυπολατρική τήρηση νομικών κειμένων.
Παρόλα αυτά - σχήμα οξύμωρο- έχουμε φτάσει στην αδιανόητη κατάσταση να έχουν εξαφανιστεί πίσω από ένα θεσμικό τοίχο αδιαφορίας και κατασταλτικών μέτρων, η οποιαδήποτε δυνατότητα σε πολίτες να παρέμβουν οργανωμένα στα κοινά. Δεν υπάρχουν επί της ουσίας, δυνατότητες στην Ελλάδα, κινηματικές οργανώσεις βάσεις και πρωτοβουλίες πολιτών, να μπορούν να συγκαλέσουν ένα δεσμευτικού χαρακτήρα τοπικό ή εθνικό δημοψήφισμα και παρόλο που στο ισχύον Σύνταγμα υπάρχει η πρόβλεψη για νομοσχέδια πρωτοβουλίας πολιτών, δεν υφίσταται εφαμοστικός νόμος.
Ως αποτέλεσμα, τα κόμματα μπορούν απλά να αδιαφορήσουν, οι βουλευτές να αγνοήσουν, η κυβέρνηση να προσπεράσει και η βουλή - ειδικά με ισχυρή κυβερνητική πλειοψηφία- την όποια κοινωνική αντίδραση και να υποτίμηση την ισχύ της πολιτικής ανυπακοής.
- Λειτουργική Δημοκρατία ή κατά όνομα;
Αντίθετα με άλλες χώρες, όπου το ζητούμενο είναι ο πολίτης να είναι ενεργητικό μέλος της καθημερινής πολιτικής ζωής, όπου υπάρχουν οι προϋποθέσεις για θεσμική διέξοδο και συμμετοχή, στην χώρα μας, απλά ο πολίτης είναι ο πειθήνιος αναθέτων. Και μάλιστα υπό προϋποθέσεις που να βολεύουν την ισχύουσα εντός πολλών εισαγωγικών πλειοψηφία καθώς δεν εφαρμόζεται στο εκλογικό σύστημα η απλή αναλογική.
Είναι δυνατόν στα χώματα που γέννησαν την ψήφο και το όστρακο του εξοστρακισμού, να έχουμε θεωρήσει ότι η ανάθεση σε οικογένειες και πολιτικούς διαδόχους με την παράλληλη επιλεκτική αποσιώπηση πολιτικών και κοινωνικών αιτημάτων είναι θεμιτό και υγιές δημοκρατικά; Και ναι δεν γίνεται μόνο εδώ στην Ελλάδα.
Είναι δυνατόν να έχει επικρατήσει η υπόθεση ότι μπορούμε να θυσιάσουμε τα Δημοκρατικά ιδεώδη, την άποψη, την πολιτική και την κοινωνική διαφοροποίηση στο όνομα της “οικονομικής ανάπτυξης” και μάλιστα των ολίγων; Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει αυτή την στιγμή, άσχετα με το τι λέγεται και γράφεται στον τύπο ή υποστηρίζεται από την κυβέρνηση.
Και μετά έχουμε απορία γιατί είχαμε αποχή από τις εκλογές και γιατί οι πολίτες απορρίπτουν όχι απλά μια εκλογική διαδικασία αλλά στην ουσία το πολίτευμα; ή που απλά δεν εμπιστεύονται τους θεσμούς; ή που βλέπουν ιδιόρρυθμες Συνταγματικές, νομικές και άλλης μορφής ασυλίες για τους έχοντες χρήμα ή εξουσία;
Ακόμα πιο άκομψα, ο πολίτης θεωρείται ότι δεν έχει δικαίωμα στην συνδιαμόρφωση της πολιτικής διαχείρισης του τόπου, καθώς δεν είναι ειδικός ή γιατί δεν ανήκει σε συγκεκριμένες οικογένειες ή άλλης μορφής εξωθεσμικών και αυθαίρετων συγκροτήσεων.
Υπάρχει ανάγκη με όρους Δημοκρατίας και πολιτεύματος, να επανέρθει στο δημόσιο διάλογο, η λειτουργία των θεσμών, η εξέλιξη της σχέσης πολίτη και εκλεγμένων, να αναζωπυρωθεί το αίτημα για περισσότερες θεσμικά οριζόμενες παρεμβάσεις πολιτών και έλεγχο των πεπραγμένων κάθε μορφή διοίκησης.
Χρειαζόμαστε την πολιτική ανυπακοή. Χρειαζόμαστε το όραμα - και αναφέρομαι σε αλλαγές, καινοτομία και εξέλιξη με κέντρο τον άνθρωπο, την κοινωνία και την φύση. Και κυρίως οι κομματικοί και οι πολιτικοί φορείς, είναι υποχρεωτικό να συναλλάσσονται αμφίδρομα με την κοινωνία, κυρίως να ακούν και να αποδεικνύουν ότι την ακούν. Διαφορετικά καθίστανται αναλώσιμοι και περιττοί , πρώτα στην συνείδηση του εκλογικού σώματος και μετά στην πράξη.
Με δυο λόγια, καταλήγοντας για να έχουν οι πολίτες πραγματική δύναμή στην διαμόρφωση των κοινών, αληθινό βήμα στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της πολιτικής διαχείρισης, θα πρέπει να θεμελιώσουμε ως κοινωνία νέους πολιτειακούς θεσμούς. Οι θεσμικές αλλαγές, είναι που θα κάνουν εφικτό την αναγέννηση της Δημοκρατίας και θα περιορίσουν – αν όχι εξαφανίσουν- το θεσμικό αδιέξοδο που διαβρώνει το πολίτευμα και αποτρέπει πολίτες και κοινωνία να έχουν τον κύριο λόγο.
Σίγουρα δεν χρειαζόμαστε άλλο ναρκισσισμό, άλλη αυτοαναφορικότητα, άλλους σωτήρες, ιδεοληψία, και αναίδεια απέναντι στους πολίτες. Φτάνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου