Πες μου ρε φίλε τι δεν καταλαβαίνεις; Είμαστε κοινωνία γεμάτη εσωτερικές συγκρούσεις!

Είναι πρακτικό αδύνατο να προβλέψει κανείς πως θα εξελιχτεί η ιστορία  προτού συμβεί και ολοκληρωθεί η ακολουθία των  γεγονότων που  την αποτελούν. Είναι γεγονός ότι εκ των υστέρων και μάλιστα αφού το ποτάμι του χρόνου έχει κυλίσει αρκετά , και αφού πολλοί από τους συντελεστές των γεγονότων έχουν φύγει από την ζωή , αναπτύσσονται μελέτες που αγγίζουν την ουσία ,  δηλαδή τις αιτίες και της αφορμές.

Επομένως, θεωρώ ότι είναι άτοπο  και μάταιο να αξιολογήσουμε αντικειμενικά τι γίνεται ακριβώς σήμερα. Η πραγματική αξία των γεγονότων από πλευρά ιστορικής εξέλιξης θα οριοθετηθεί στον μέλλον, όταν θα έχουν εκλείψει τα συναισθήματα που τα φορτίζουν και ο ιστορικός θα έχει επιτέλους  την δυνατότητα να  προσεγγίσει τις πηγές που θα έχει στην  διάθεση του, μακριά από τον θόρυβο και την ένταση, ανεπηρέαστος  από αυτούς που τα βιώσαν και συμμετείχαν σε αυτά.

Αυτό που όμως που έχουμε την δυνατότητα να κάνουμε σήμερα όλοι εμείς – που είτε συμμετέχουμε , είτε όχι-  είναι να περιγράψουμε τι ζούμε, δηλαδή τις  εσωτερικές συγκρούσεις που διαδραματίζονται μέσα στην κοινωνία μας.  

Η πραγματικότητα μας , αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως καθημερινότητα χαρακτηρίζεται από σύγχυση, αντιφατικότητα, ασάφεια, θόρυβο, πανικό και  πόνο. Πολυποίκιλα, αξιακά συστήματα, ιδεολογίες, προτάσεις για το μέλλον, οράματα για το μέλλον, καθημερινές πρακτικές, ακόμα και θρησκείες,   έρχονται έμμεσα ή άμεσα είτε να συμπληρώσουν η μια την άλλη είτε να συγκρουσθούν  μεταξύ τους σε μεγαλύτερη ή μικρότερη έκταση.

Στο σημείο αυτό είναι ανάγκη να προσέξουμε δυο βασικές παρατηρήσεις,  η πρώτη από αυτές είναι ότι οι άνθρωποι δεν είναι μηχανές που δέχονται προγραμματισμό. Η δεύτερη είναι ότι η ίδια η φύση του ανθρώπου είναι μεταβαλλόμενη και οι πράξεις του όπως και ο λόγος του δεν είναι κάτι το στατικό.

Προχωρώντας λίγο παρακάτω η προσωπική  μου εκτίμηση, είναι ότι ο άνθρωπος ως πρόσωπο όσο και η κοινωνία, είναι σαν μια εξίσωση με άπειρους παραμέτρους που είναι αδύνατο να προσδιορισθούν ποιοτικά και ποσοτικά  με αντικειμενικό τρόπο. Θεωρώ ότι αυτό το ατελές, το άγνωστο, αυτή η διαφορετικότητα είναι ταυτόχρονα και η γοητεία του, ένα είδος ομορφιάς που δεν χωράει σε φτωχές λεκτικές περιγραφές.  Είμαστε Θεοί και Δαίμονες , ικανοί για το μεγαλύτερο καλό ή κακό , την ίδια ακριβώς στιγμή.

Υπό τις συνθήκες αυτές , είναι φυσικό να υπάρχουν πολλές  κοινωνικές διενέξεις, με κλιμάκωση που  είναι ανάλογη του μεγέθους της κρίσης και των πολιτικών που εφαρμόζονται, όπως και τις διαφορές που έχουν ομάδες πληθυσμού με βάση την οικονομική και μορφωτική τους κατάσταση.

Αυτή την στιγμή υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί κόσμοι, πολλές διαφορετικές αντιλήψεις και πρακτικές που έχουν το κατάλληλο έδαφος να αναπτυχθούν.  Είμαστε άλλωστε στην εποχή  που χαρακτηρίζεται από την ταχύτατη διάδοση  πληροφοριών και γέννηση πολλαπλών   αμφισβητήσεων σε κάθε επίπεδο,  και που για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία αυτά τα δυο χαρακτηριστικά συνυπάρχουν ταυτόχρονα και σε  αξιοσέβαστο εύρος.

Υπάρχουν άνθρωποι που ασχολούνται με την επιφάνεια,  ένας κόσμος σαθρός από κάτω, ανύπαρκτος σε ουσία, στοχεύει σε κατανάλωση κάθε τύπου και μορφής. Ο κόσμος αυτός δεν έχει προβληματισμό για το σήμερα και το αύριο. Τρώει την σαβούρα που του σερβίρουν ως ποιότητα και ονομάζει δικαίωμα ελευθερίας και δημοκρατίας το να καταβυθίζεται σε μια εγωκεντρική  ασυδοσία της λογικής ότι φάμε και πιούμε σήμερα. Πολιτικά ανύπαρκτος, χωρίς αρχές και ιδανικά , χωρίς όραμα.

Υπάρχει ομάδα πληθυσμού  που υποφέρει και που παρά ταύτα  στηρίζει το σύστημα λόγω παραπληροφόρησης, φόβου ή λόγω αδυναμίας να αναγνωρίσει  ότι υπάρχει μια άλλη πραγματικότητα που είναι εφικτή.  Οι άνθρωποι αυτοί  περιμένουν  να γίνει «κάτι»  που να δικαιολογεί τις θυσίες που έχουν αποδεχτεί να υπομένουν, και δυστυχώς ο κοινωνικός αυτοματισμός επιδρά άμεσα στον τρόπο που σκέφτονται , δρουν και ψηφίζουν. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και αυτοί  που έχουν αποδεχτεί την  ελέω θεού ή την ελέω κόμματος σωτηρία,  να του βρουν «ηγέτη»  ή «ηγέτες» που να τους δώσουν  λύσεις.

Ένας  άλλος κόσμος , είναι ο κόσμος του αγώνα. Δεν έχει τίποτα το λαμπερό. Είναι άνθρωποι που προβληματίζονται για το σήμερα, και το αύριο. Έχουν ανησυχίες για τους εαυτούς τους, τους γύρω τους, τα παιδία τους για την κοινωνία όλοι.  Είναι οι άνθρωποι του αγώνα και της προσφοράς, άσχετα με την ιδεολογία και της διαφορές τους κάνουν ότι μπορούν. 

Υπάρχει και μερίδα του πληθυσμού  που αντιλαμβάνεται την κρίση ως ευκαιρία για να αύξηση την δύναμη της μέσω του χρήματος ή της πολιτικής. Η κατηγορία αυτή αφενός δεν έχει κανένα ηθικό ενδοιασμό ούτε ενδιαφέρεται για το καλό των υπολοίπων, αφετέρου μέσω των Μέσω Μαζικής Ενημέρωσης  και σε συνδυασμό  με έλεγχο στην εκπαιδευτική  διαδικασία και την διασκέδαση διαμορφώνει νέα πρότυπα που την εξυπηρετούν.  Η κατηγορία αυτή έχει πρόσβαση επίσης σε μηχανισμούς καταστολής που οι υπόλοιπες ομάδες δεν διαθέτουν. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στην κρατική και αστυνομική καταστολή, άλλα και στην εξαθλίωση που λειτουργεί ως εργαλείο ελέγχου της κοινωνίας.

Αν και υπάρχουν και άλλοι κόσμοι , και άλλα τμήματα του πληθυσμού που διαφέρουν, αυτό που γίνεται σαφές είναι ότι οι κόσμοι αυτοί πρεσβεύουν διαφορετικά οράματα και ιδεολογίες και είναι αντίθετοι μεταξύ τους.  Το αποτέλεσμα είναι η διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας, ένα αύριο που είναι πάντως σίγουρο ότι θα γεννηθεί μέσω των διενέξεων αυτών. Άλλωστε σε μια τόσο δυναμική διαδικασία δεν υπάρχει λάθος ή σωστός δρόμος, όλοι μας με τον τρόπο μας ενεργούμε προς την δημιουργία του μέλλοντος.

Η κατανόηση και η αντίληψη της ύπαρξης αυτών των συγκρούσεων βοηθάει κάθε άνθρωπο να επιλέξει πλευρά. Είναι  επίσης βέβαιο, πέρα κάθε αμφιβολίας ότι όσο περνάει ο καιρός οι συγκρούσεις αυτής θα αυξάνουν σε μέγεθος και ένταση.

Σε μια τέτοια κατάσταση όπως αντιλαμβανόμαστε την  πραγματικότητα μας σήμερα δεν υπάρχει δεύτερη γραμμή, ασφαλές σημείο ή καταφύγιο. Όλοι μας σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό είμαστε συμμέτοχοι στα γεγονότα που διαδραματίζονται και κανείς μας  δεν παραμένει ανέγγιχτος ή ανεπηρέαστος.

Ακόμα είναι δεδομένο ότι δεν υπάρχουν «αθώοι». Κάνεις δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι οι πράξεις και ο λόγος του δεν επηρεάζει τους γύρους και τις εξελίξεις.

Για αυτό το ερώτημα που τίθεται σε κάθε ένα από εμάς: τι πλευρά θα διαλέξεις και τι θα κάνεις;

Μια ερώτηση που χρήζει απάντησης…

Σταμάτης Στεφανάκος.