Απόψεις για την οικονομία από ένα απλό πολίτη.

Καταρχάς να ξεκαθαρίσω ότι δεν είμαι ειδικός, δηλαδή δεν είμαι ούτε οικονομολόγος, ούτε φιλοδοξώ να γίνω. Ότι γράφω παρακάτω, προέρχεται από την καθημερινή  παρατήρηση, την προσωπική μου εμπειρία ως εργαζόμενος και ελεύθερος επαγγελματίας και φιλτραρισμένο από την κοινή λογική που όλοι θεωρώ ότι διαθέτουμε.

Όπως είναι τα πράγματα σήμερα, με την οικονομία να έχει πάρει την κάτω βόλτα, και να συνεχίζει για να βρει πάτο, τα πράγματα θέλουν δραστικές απαντήσεις. Πρώτα πρώτα, μείωση των φόρων, κάθετη μείωση. Με το να προστίθενται φόροι  επί φόρων, έχει αυξηθεί το κόστος των οικογενειών, των επιχειρήσεων και των προϊόντων, και έχει μειωθεί το εισόδημα τους άρα και η κατανάλωση.

Άλλο λάθος, η  κατάργηση των φοροαπαλλαγών. Δεν βοηθάς την οικονομία με την συνολική κατάργηση τους. Άλλο να γίνουν πιο δίκαιες, άλλο να μην είναι ανεξέλεγκτες και άλλο να μην δικαιολογούνται βασικές δαπάνες όπως υγεία και εκπαίδευση. 

Είναι ψέμα ατελείωτο ότι το κύριο κόστος μιας επιχείρησης είναι το μισθολογικό. Η μείωση του εισοδήματος των εργαζόμενων, απλά αυξάνει την ανεργία και μειώνει την κατανάλωση, καθώς και τα κίνητρα για να προσφέρουν παραπάνω. Είναι τόσο απλό, γιατί πως ένας εργαζόμενος μιας Χ επιχείρησης θα αγοράσει προϊόντα και υπηρεσίες της Ψ; 

Το άλλο παραμύθι ότι έτσι αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα της χώρας , δεν έχει καμία βάση. Γιατί , πρώτον  το εξειδικευμένο προσωπικό που έχουμε ως χώρα θα κοιτάξει να μεταναστεύσει και άρα θα το χάσουμε και δεύτερον αν αυτό γινόταν, γιατί να έρθει να επενδύσει μια εταιρία σε μια χώρα που έχει ακριβό νόμισμα και χαμηλή κατανάλωση ανά κεφάλι;

Μείωση του κόστους λειτουργίας μιας επιχείρησης. Εδώ έχει πολύ ζουμί. Απλά τα πράγματα, εκλογίκευση  της  φορολογικής νομοθεσίας (κάπου διάβασα 18.000 σελίδες!!!!!), δεύτερον ας τελειώσουμε μια και καλή με την γραφειοκρατία. Χρειαζόμαστε ένα δίκαιο γήπεδο για όλους, είτε για τον μικρομεσαίο επιχειρηματία, είτε για τον μεγάλο, χωρίς ο δεύτερος να μπορεί να λειτουργήσει ως αρπακτικό απέναντι στο πρώτο. Και κύριοι και κυρίες μην ξεχνιόμαστε, ο κύριος κορμός της επιχειρηματικότητας στην χώρα μας είναι η μικρομεσαία επιχείρηση. Την σκοτώνεις; Ε τότε σκοτώνεις την κότα που σου δίνει τα αυγά σου, και διατηρεί την οικονομία μάχιμη, αυξάνοντας ταυτόχρονα την ανεργία.

 Χρειάζεται να υπάρχει σεβασμός στον εργαζόμενο και να πληρώνεται για όσο δουλεύει. Η κατάργηση των υπερωριών δεν βοήθα σε τίποτα. Το να έχεις ανασφάλιστο και απλήρωτο εργαζόμενο βάζεις δυναμίτη στο  μαγαζί σου.  Η διάλυση των εργατικών δικαιωμάτων και των συλλογικών συμβάσεων δημιουργεί προβλήματα, και οι ατομικές συμβάσεις απλά δεν ωφελούν πουθενά . Με δυο λόγια ανασφαλής και κακοπληρωμένος ή απλήρωτος εργαζόμενος , ισούται με αντιπαραγωγική συμπεριφορά. Μιλάνε όλοι για το «κακό σπυρί» το συνδικαλισμό, χωρίς να λαμβάνουν υπ όψιν και την θετική τους πλευρά, την ασφάλεια που παρέχει στον εργαζόμενο και στο εργοδότη,  ότι υπάρχει κάποιο όργανο συλλογικό που να μπορεί να εξορθολογήσει τις διαφορές μεταξύ τους.

Σχετικά τώρα με τα δάνεια που έχουμε πάρει. Αν αφήσουμε στην άκρη τους συναισθηματισμού και τις διάφορες αγκυλώσεις , και ας δούμε κατάματα την αλήθεια θα δούμε ότι απλά τα κουκιά δεν βγαίνουν. Δεν ξεχρεώνουμε σε καμία περίπτωση με νέα δάνεια και νέα βάρη. Η μόνη επιλογή που υπάρχει, είναι η διαδικασία του Λογιστικού Ελέγχου του Χρέους και διαγραφή του χρέους. 

Διαφορετικά θα συνεχίσουμε να έχουμε μια οικονομία παγιδευμένη που δεν θα μπορεί πότε να πάρει ανάσα. Και για να είμαστε ειλικρινείς, η διαδικασία αυτή θα έχει κόστος. Έχει όμως και μέλλον, έχει και ελπίδα. Τα κούφια τα λόγια, τα «φάγαμε όλοι μαζί» και τα «δεν είμαστε μπαχτατζήδες» είναι μόνο φτηνές δικαιολογίες για να ενεργοποιούν ενοχές και φοβικά σύνδρομα.

Τελειώνω με το ακόλουθο ερώτημα : Ευρώ ή εθνικό νόμισμα; Ειλικρινά την θεωρώ ως ερώτηση άνευ ουσιαστικού και πρακτικού νοήματος . Αλλά υπάρχουν όμως κάποιες αλήθειες που είναι άκρως ενοχλητικές σχετικά με το Ευρώ.  Δεν ελέγχουμε το νόμισμα με το όποιο συναλλασσόμαστε και αναγκαστικά ακολουθούμε πολιτικές που δεν είναι προσαρμοσμένες στην δική μας πραγματικότητα και στην δομή της οικονομία μας. Επίσης η εμπειρία που έχουμε από την εφαρμογή του κοινού νομίσματος είχε δυο αρνητικές συνέπειες που σκοπίμως οι υποστηρικτές του αποφάσισαν να μην αναφέρουν ή να παραλείπουν. Αφενός την αύξηση του κόστους ζωής, δυσανάλογα με το τι μπορούμε ως χώρα να παράγουμε και αφετέρου ενίσχυσε τις  δυνατές οικονομίες, χωρίς να σεβαστεί τις αδύναμες.

Και το ερώτημα που τίθεται είναι  να μείνουμε με όποιο κόστος στην Ευρωζώνη ή μήπως να εξετάσουμε την περίπτωση να βγούμε; Μην κρυβόμαστε είτε η μία , είτε η άλλη, έχει συνέπειες και ρίσκο. Πρέπει να μετρηθούν τα υπέρ και τα κατά , χωρίς πανικούς, χωρίς φοβίες και χωρίς μεγαλοϊδεατισμούς, και να δούμε τι μας συμφέρει ως κοινωνία και ως οικονομία.

Ανεργία, προβληματική υγεία και εκπαίδευση, φαινόμενα λιμού, εξαθλίωση, αυτά ζούμε. Η οικονομία φίλοι και φίλες είναι ανάγκη να έχει στο κέντρο της, τον άνθρωπο και την κοινωνία και όχι μόνο το κέρδος. Η κοινωνία και οι άνθρωποι προηγούνται όλων των άλλων. Οποίος πολιτικός ή πολιτική ξεχνά ότι είμαστε θνητοί, έχουμε παιδία, έχουμε ζωές και έχουμε το αναφαίρετο δικαίωμα να ζούμε αξιοπρεπώς απλά δεν μας κάνει.

Σταμάτης Στεφανακος.

s.stefanakos@gmail.com